شاید تا به حال برای شما هم پیش آمده باشد که هنگام قدم زدن در طبیعت و استراحت کردن شاهد یک مار در نزدیکی خودتان باشید. برای جلوگیری از مارگزیدگی بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که آرام باشید و کم کم از مار دور شوید. اگر هم متوجه علائم گزش مار شدید، باید حتما مراقبت‌های درمانی فوری دریافت کرده و از پادزهر مار استفاده کنید. همیشه نیازی به نگرانی از بابت نیش مار نیست؛ چون بعضی از مارها نیش خطرناکی ندارند. ولی باز هم در نظر داشتن علائم گزش مار، نحوه درمان نیش مار و کنترل علائم همگی مهم هستند که در ادامه مقاله قصد داریم در مورد آن‌ها با شما صحبت کنیم.

برای آموزش فراری دادن مار به این مقاله مراجعه کنید.

گزش مار چیست؟

مار به عنوان یک حیوان خزنده می‌تواند خطرات زیادی برای انسان‌ها و دام‌ها داشته باشد. گزش مار سمی به ندرت کشنده است که معمولا به سرعت وارد جریان خون شده و واکنش حساسیتی یا عفونت ایجاد می‌شود. اگرچه در اکثر مواقع نیش مار کشنده نیست، اما همان نیش و گزش غیر سمی مار می‌تواند به دلایل مختلفی باعث عفونت و علائم خاصی شود که در دراز مدت خطرناک هستند. اما گزش مار سمی خطرات بیشتری داشته و معمولا علائم دیگری همچون درد موضعی، تشنج، تهوع و تورم را به همراه دارد و پس از مدتی باعث فلج شدن بیمار نیز می‌شود.

گزش مار چیست

نیش کدام مارها سمی است؟

واقعیت این است که نمی‌توان به راحتی تشخیص داد که ماری که ما را گزیده است، سمی هست یا خیر. بنابراین، بهتر است که برای دریافت درمان‌های سریع تصور کنید که مار سمی بوده و باید به سرعت به اورژانس مراجعه نمایید. معمولا مارهای سمی چشم‌های فرو رفته‌ای دارند و حفره‌های بینی آن‌ها نیز داخل صورت مار قرار می‌گیرد. این فرورفتگی‌ها ناحیه حساس به حرارت این مارها هستند. همچنین بعضی از این مارها نیز سر مثلثی شکل دارند. در لیست زیر نام مارهایی که نیش سمی دارند را مشاهده می‌کنید.

  • مار ببری شرقی
  • بومسلنگ
  • افعی راسل
  • مار براق نواری
  • مار جعفری یا افعی فلس‌ اره‌ای
  • شاه کبرا
  • مامبای سیاه
  • مار ساحلی تایپان
  • مار اینلند تایپان

 

نیش مار چگونه است؟

نیش مار با سایر حیوانات و حشرات کاملا متفاوت است. زمانی که مار شما را نیش می‌زند، یک زخم مانند سوراخ روی بدن شما ایجاد می‌شود. ظاهر گزش مار برای مارهای سمی و غیر سمی یکسان است؛ اما علائمی که بعد از آن به وجود می‌آیند، کاملا با یکدیگر متفاوت بوده و باید به آن‌ها دقت شود.

مار

علائم نیش مار

علائم گزش مار بسته به اینکه مار سمی شما را گزیده باشد یا مار غیر سمی کاملا متفاوت است. مارهای غیر سمی معمولا علائم خفیفی دارند و علائم ایجاد شده بیشتر به درد و تورم محدود می‌شوند. ولی علائم مارگزیدگی سمی شدیدتر بوده و معمولا همراه با بی حسی، مشکل در بلع و تنفس، تغییر رنگ پوست و ضربان قلب نامنظم و احساس تهوع و استفراغ شدید می‌باشد. موضوعی که باید در نظر داشته باشید این است که بعضی از مارها فقط گاز می‌گیرند و زهری را وارد بدن شما نمی‌کنند. در این صورت احتمال اینکه عفونت در ناحیه مار گزیدگی به وجود بیاید، وجود دارد.

  • خونریزی از ناحیه زخم
  • درد شدید در اطراف ناحیه گزیده شده
  • التهاب موضعی، قرمزی و سوزش در اطراف محل گزش
  • تغییر رنگ پوست
  • اسهال و تب
  • معده درد و سردرد
  • مشکل در تنفس
  • شوک و تشنج
  • واکنش‌های آلرژیک
  • تار شدن بینایی
  • افزایش تعریق و ترشح بزاق
  • فلج شدن بدن
  • بی حسی و گز گز در اندام‌ها
  • افتادگی پلک‌ها و صورت
  • خستگی و ضعف عضلانی
  • تشنگی
  • فشار خون پایین

علائم نیش مار

درمان گزش مار

درمان گزش مار برای جلوگیری از خطرات آن الزامی است. رساندن بیمار به اورژانس پزشکی و بررسی بیمار از سوی دکتر داخلی، اقدامی مهم برای تصمیم گیری در مورد تزریق پادزهر مار است. گزیدگی مار در بعضی از موارد تهدید کننده حیات نیست، ولی باز هم احتمال عفونت در ناحیه گزش مار وجود دارد. از این جهت باید حتما پزشک اورژانس ناحیه زخم را تمیز کند و به بیمار واکسن کزاز بزند. اگر شرایط تهدیه کننده حیات باشد، امکان اینکه پزشک ضد سم تجویز کند وجود دارد.

هنگام گزیدگی مار چه کنیم؟

در اولین قدم باید با اورژانس تماس بگیرید. تا زمانی که اورژانس به محل نرسیده است، از روش‌های زیر کمک بگیرید.

  • فاصله خود یا فرد را از مار زیاد کنید.
  • زخم ناحیه گزش مار را با یک باند شل و استریل بپوشانید.
  • در صورتی که ساق پا گاز گرفته شده است، کفش خودتان را در بیاورید.
  • هر گونه جواهر و زیورآلات را از ناحیه گاز گرفته شده خارج کنید.
  • بی حرکت ماندن پس از گزش مار حیاتی است و از پخش شدن سم و زهر مار در بدن جلوگیری می‌کند.
  • در صورت امکان از مار عکس بگیرید تا در صورت نیاز از پادزهر مناسب‌تری در بیمارستان استفاده شود.

پارسیان دافع

کارهای ممنوعه هنگام گزیدگی مار

بعضی از افراد به اشتباه پس از گزش مار کارهایی را انجام می‌دهند که بسیار خطرناک است و عواقب جدی را برای آن‌ها به همراه دارد. از جمله کارهای ممنوعه هنگام گزیدگی مار شامل:

  • هیچ گاه محل زخم را به داخل برش نزنید.
  • نیازی به استفاده از کمپرس سرد در ناحیه گزش نیست.
  • از هیچ دارویی بدون تجویز پزشک برای بیمار استفاده نکنید.
  • از تورنیکت استفاده نکنید.
  • هیچ گاه با دهان تلاش نکنید که سم را از بدن بیمار خارج کنید.
  • از ابزارهای پمپ کننده استفاده نکنید، این دستگاه‌ها ها می‌توانند ضرر بیشتری را به همراه داشته باشند.

کارهای ممنوعه هنگام گزیدگی مار

غذاهای مناسب بعد از گزش مار

برای کاهش خطرات ناشی از گزش مار ضروری است که از آب و مایعات مناسب استفاده کنید. آب نارگیل، آبمیوه‌های طبیعی و … به کاهش علائم نیش مار کمک می‌کنند. همچنین اگر نیاز به خوردن غذا دارید، حتما از غذاهای سبک مانند سوپ و سبزیجات استفاده کنید تا هم انرژی شما حفظ شود و هم اینکه بتوانید خطرات مار را دفع کنید. از جمله سایر غذاهای مناسب برای نیش مار شامل:

  • گردو، بادام، زغال اخته و چای سایز
  • میوه‌ها و سبزیجات تازه همچون پرتقال، کیوی و فلفل دلمه‌ای
  • گوشت‌های کم چرب از جمله مرغ و ماهی و تخم مرغ
  • عسل طبیعی
  • سیر و زنجبیل

غذاهای مناسب بعد از گزش مار

چگونه از مار گزیدگی پیشگیری کنیم؟

گزش مار به هر دلیلی که اتفاق بیفتد، می‌تواند خطرات زیادی را به‌همراه داشته باشد. از این جهت باید تا حد ممکن از مار گزیدگی پیشگیری کنید. نکات زیر به شما کمک می‌کنند تا از نیش مار تا حد ممکن مصون بمانید.

  • پوشیدن لباس مناسب: در مناطقی که احتمال حضور مار وجود دارد، سعی کنید که از لباس‌های آستین بلند، شلوار بلند و کفش‌های ساق بلند استفاده کنید. این لباس‌ها می‌توانند از پوست در برابر نیش مار محافظت کنند.
  • محل حضور مارها: محل حضور مارها را شناسایی کنید و تا حد ممکن از آن‌ها دور بمانید. مارها معمولا در مکان‌های گرم و مرطوب با پوشش گیاهی انبوه و بوته زارها و علف زارها حضور دارند.
  • استفاده از چوب: حتما هنگام پیاده روی در مناطق مارخیز از یک چوب محکم استفاده کنید. این کار برای کنار زدن بوته‌ها بدون نیاز به دست بسیار مفید است. گاها اگر مار به شما حمله ور شوید نیز می‌توانید با چوب از خودتان دفاع کنید.
  • احتیاط بیشتر در طول شب: مارها در طول شب فعال تر هستند. بنابراین، سعی کنید که در مناطق ناشناخته در شب پیاده روی نکنید. حتما اگر نیاز دارید که در طول شب جایی استراحت کنید، مکان را با دقت بررسی نمایید.

پارسیان دافع

خاصیت زهر مار

با وجود عوارض و خطرات ناشی از وجود زهر مآر در بدن ما انسان‌ها، بعضی از مدل‌های سم مار هستند که برای انسان فایده دارند و عوارض آن‌ها محدود است. زهرمار دارای ترکیبات پیچیده زیستی و دارویی همچون پروتئین‌ها، پپتیدهای آنزیمی و غیر آنزیمی است. مواد معدنی متفاوتی نیز در این ماده وجود دارند که می‌توانند به درمان بعضی از بیماری‌ها کمک کنند. جالب است بدانید که تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند. زهر بعضی از مارهای موجود در جهان برای درمان سرطان مفید است. حتی نوعی مار افعی نیز وجود دارد که با نیش خود می‌تواند در درمان فشار خون بالا کمک کننده باشد.

دور کردن مار از محل زندگی با تجهیزات پارسیان دافع

با وجود اینکه درمان گزش مار می‌تواند خطرات و نگرانی‌های ناشی از گزیدگی آن را به حداقل برساند، اما باز هم دور کردن مار از محل زندگی به خصوص برای افرادی که در خارج از شهر زندگی می‌کنند، اهمیت بسیار زیادی دارد. پارسیان دافع تولید کننده دستگاه‌های دفع کننده حشرات و خزندگان است. اگر می‌خواهید محل زندگی خود را امن کنید و از خطرات ایجاد شده در محیط پیشگیری کنید، کافیست که از این دستگاه‌ها استفاده نمایید که بدون هیچ گونه خطری و فقط با امواج صوتی حیوانات خطرناک را از محل زندگی شما دور می‌کنند.

برای خرید دستگاه دفع مار به فروشگاه ما مراجعه کنید.

سخن پایانی

گزش مار از هر نوع ماری می‌تواند خطرات خاصی را برای انسان به همراه داشته باشد. پیشگیری از گزش مار و استفاده از پادزهر مار پس از گزش، همگی بسیار حائز اهمیت هستند. همچنین توصیه می‌شود که به پزشک مراجعه کنید تا در صورت نیاز از داروهای مناسب برای شما استفاده کنند.

سوالات متداول

۱.گزش مار چگونه است؟

گزش مار معمولا به شکل یک یا دو سوراخ در کنار هم شکل می‌گیرد و باعث ایجاد زخم در پوست خواهد شد.

۲.آیا گزش مار خطرناک است؟

بله. حتی اگر نیش مار سمی نباشد، احتمال عفونت در ناحیه نیش زده و خطرات مرتبط با آن وجود دارد.

۳.برای درمان نیش مار چه کنیم؟

تماس با اورژانس و ثابت نگه داشتن بدن خود تا زمان رسیدن به اورژانس دو اقدام ضروری برای درمان نیش مار هستند.